Werken met data: blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen!
Een nieuwe stap voor de data-economie: de EU Data Act. 2023 Was het jaar waarin de Europese lidstaten hun steun uitspraken voor het invoeren van de EU Data Act. Eerder werd hierover al een akkoord bereikt binnen de Europese Raad en het Europees Parlement.
De nieuwe wet moet ervoor zorgen dat zowel consumenten als ondernemingen meer grip krijgen op hun data en die data optimaal kunnen worden gebruikt en uitgewisseld. De nieuwe wet moet de interne markt voor data bovendien een nieuwe impuls geven. Voor ondernemers die met data werken, blijft de wet niet zonder gevolgen. Hierna tref je een korte update van de aanstaande veranderingen.
Het delen van- en inzicht in data
Wat regelt de EU Data Act?
In een notendop regelt de EU Data Act dat elke onderneming of privépersoon die als ‘gegevenshouder’ kwalificeert, verzamelde gegevens op gereguleerde wijze met andere partijen moet kunnen delen en onder omstandigheden verplicht is inzicht te geven in deze gegevens. Op dit moment ontbreekt voor (non-personal) data een kader dat regelt welke partij gegevens mag gebruiken, met derden mag delen en wie precies gerechtigd is er geld aan te verdienen. Een herverdeling van toegangs- en gebruikrechten voor tal van digitale gegevens moet zowel in de B2B als in de B2C praktijk voor duidelijkheid binnen de huidige markt zorgen en een stimulans zijn voor de bredere inzet van data.
Wie mag wat met data?
Door een wettelijk kader te scheppen, moet duidelijker worden welke gegevens bij de overstap naar een nieuwe contractspartij op gebruiksklare wijze moeten worden overgezet. Ook wordt meer inzichtelijk hoe met bedrijf gerelateerde data over bijvoorbeeld processen, productie en verkoop moet worden omgegaan en welke partijen tot gebruik en het delen van die data gerechtigd zijn. Op dit moment zijn ondernemers en consumenten hiervoor (grotendeels) afhankelijk van hetgeen zij daarover in contracten en bijhorende voorwaarden met elkaar afspreken. Na invoer van de EU Data Act zal dat deels zo blijven, maar is in de basis een duidelijkere wettelijke verdeling van rechten vastgelegd.
Aanvulling op de AVG
In de AVG is al geregeld dat zowel een consument als een onderneming die persoonlijke data met een dienstverlener heeft gedeeld, vrij eenvoudig kan overstappen naar een andere dienstverlener om met dezelfde data bij die andere partij diensten te kunnen afnemen.
In de AVG is alleen niet geregeld dat de data bij zo’n overstap moeten worden aangeleverd op een wijze waarop de data ook daadwerkelijk door de nieuwe dienstverlener kunnen worden hergebruikt. De EU Data Act moet ervoor zorgen dat, door eisen te stellen aan technische specificaties voor hergebruik en overdracht van data, hergebruik van gegevens door een nieuwe partij beter mogelijk worden.
Data in de cloud
Het doel tot hergebruik van data geldt ook voor gegevens in de cloud. Door de EU Data Act worden dienstverleners genoodzaakt de portabiliteit van data in cloudservices te verbeteren. Zo bevat de nieuwe wet een verplichting voor aanbieders van cloudservices het mogelijk te maken data met platforms van andere aanbieders te verbinden en data op verzoek (tegen een redelijke vergoeding) over te zetten.
De gedachte achter deze nieuwe verplichtingen is dat door regels te creëren voor het gebruik en het delen van data in cloudservices, er geen nuttige gegevens meer verloren gaan. Door partijen meer controle te geven over het gebruik van hun data groeit de bereidheid om gegevens te delen, zo is de gedachte. Daarnaast zou de concurrentiepositie van kleinere partijen in de markt verder worden verbeterd omdat grotere partijen door de nieuwe regelgeving verplicht worden data ook aan kleinere commerciële partijen bruikbaar aan te leveren.
Gevolgen van de EU Data Act voor jouw onderneming
De EU Data Act zal halverwege 2025 van kracht worden. Dat geeft ondernemingen en particulieren de gelegenheid zich in de komende periode op de nieuwe regelgeving aan te passen. Bijna elke ondernemer werkt (bewust of onbewust) met data. Indien jouw onderneming zich bezighoudt met het aanbieden en/of fabriceren van producten voor de Europese markt of jouw onderneming data van klanten en/of relaties houdt, deelt of ontvangt let dan extra op. Laat jouw onderneming adviseren over de gevolgen van de nieuwe regelgeving voor de interne bedrijfsprocessen.
Benieuwd hoe je jouw onderneming data-toekomst-proof maakt? Neem dan contact op met een van de advocaten van het team ondernemingsrecht. Onze advocaten denken graag met u mee en adviseren u over een juridisch bestendige inrichting van de bedrijfsvoering op het gebied van data. Ook kunt u ons contactformulier invullen, dan nemen wij zo spoedig mogelijk contact met u op.
