Wat toets ik: wilsbekwaam of beslisvaardig?
Recent is er een nieuwe handreiking voor de langdurige zorg gepubliceerd. Deze handreiking draait om de ondersteuning bij beslissingen en het beoordelen van wilsbekwaamheid. Wat toets je nu: wilsbekwaamheid, of beslisvaardigheid?
Grootste wijziging?
De handreiking van 10 januari 2024 is flink gewijzigd. De laatste handreiking uit 2008 keek vooral naar wilsbekwaamheid. Deze nieuwe versie “Beslisvaardigheid en wilsbekwaamheid” legt de nadruk op beslisvaardigheid. In veel gevallen is een formele beoordeling van wilsbekwaamheid namelijk niet nodig. Er kan ‘gewoon’ gekeken worden of de persoon in staat is de beslissing te nemen.
Wanneer wél wilsbekwaamheid formeel beoordelen?
Soms ontkom je niet aan een formele toets op wilsbekwaamheid. Hiervoor bevat de handreiking een hele heldere beslisboom. Belangrijke stap is te beoordelen of er wel sprake is van een ernstig gevolg. Zonder ernstig gevolg kiest de cliënt zelf, ook als de keuze wellicht objectief ‘onverstandig’ is. Andere sympathieke aspecten van de beslisboom zijn het even uitstellen van het besluit en het actief ondersteunen van de keuze.
Voor wie is deze richtlijn?
De handreiking is opgesteld door de Stichting Kwaliteitsimpuls Langdurige Zorg en is te vinden bij de Richtlijnen Langdurige Zorg. Hij is dan ook bedoeld voor zorgverleners in de ouderenzorg en zorg aan verstandelijk gehandicapten. Ook voor zorgverleners buiten dit veld (curatief of GGZ) raad ik aan er eens naar te kijken. Zeker als jouw beroepsgroep de nadruk nog erg op de formele wilsbekwaamheid legt.
Wilsbekwaam of beslisvaardig?
Wilsbekwaamheid is er wel, of niet. De wet schrijft (art. 7:465 WGBO) ‘het in staat zijn tot een redelijke afweging van de belangen ter zake’. Je kunt zeggen dat beslisvaardigheid de drempel verlaagt. Vaak is enige beslisvaardigheid voldoende, of kan deze vaardigheid met ondersteuning voldoende verbeterd worden. Met deze handreiking worden hulpverleners daar in mijn optiek in gesterkt.
Heeft u vragen over wilsbekwaamheid, of beslisvaardigheid? Of het gezondheidsrecht in het algemeen? Neemt u dan contact op met Anne Vokurka-Viruly. Ook kunt u ons contactformulier invullen, dan nemen wij zo spoedig mogelijk contact met u op.
